Հայաստան
«Հայաստան» գրաֆիկական էսսեն, ուսումնասիրում է ժամանակակից Հայաստանի, նրա անցյալի և կերտվող ապագայի հարաբերությունները: Հարութ Թումաղյանի և Արմեն Հայաստանցու (Օհանյան) աշխատությունը ներթափանցում է երկրի հասարակական-քաղաքական և մշակութային պարունակում։
Մայր Հայաստանի խորհրդանշական արձանը, որն ավելի քան կես դար իր պատվանդանից հսկել է քաղաքը, երկիրը, իջնում է իր այտուցված ոտքերը հանգստացնելու հույսով: Այնուամենայնիվ, դեպի հետ՝ պատվանդան ուղին պարուրվում է բարդ զրույցներով, գիտակցումներով և առանցքային որոշումներով։
Գրաֆիկական էսսեն երկարաժամկետ նախագիծ է, այլաբանական և ստեղծագործական արձագանքը՝ մեր ժամանակների իրողություններին։ Առաջին մասը (2021) հում, հետպատերազմյան պարտության և ձախողման հավաքական զգացողության արտացոլումն է, որին հաջորդում է Երկրորդ մասը (2023), երբ Հայաստանը բախվում է իր ամենավատ վախերին և արթնանում մոտալուտ դժվարությունների զգացումով:
Երրորդ մասը կներկայացվի 2024-ի EVN մեդիա փառատոնին։ Համեցե՛ք և դիտե՛ք «Հայաստանի» շարունակվող արկածները, էսսեն նաև կընթերցվի համահեղինակի՝ Արմեն Հայաստանցու կողմից, որին կհաջորդի քննարկում։
↳ԳԱԿ. Սայաթ-Նովա
♦◊♦
Արխիվ-ական
«Ապտակ» «Անաստված»-ին…
Համադրող՝ Շամիրամ Խաչատրյան և EVN Report
Հարգանքի տուրք մատուցելով հայկական խմբագրական պատկերապատման հարուստ, սակայն անտեսված պատմությանը՝ «Արխիվական» ցուցահանդեսը բացահայտում է անցյալ դարի ավելի քան մեկ տասնյակ հայկական պարբերականներում տպագրված աշխատանքները՝ Կահիրեից մինչև Ստամբուլ, Լոնդոնից մինչև Թեհրան, Թբիլիսի և Երևան: Ալեքսանդր Սարուխանի, Իոսիֆ Ռոտտերի, Միշէլ Յովիկեանի, Դևի և շատ ուրիշների պատկերապատումների խորաթափանցությունը, համարձակությունն ու խոցող ճշգրտությունը դեռևս պահպանել են իրենց առնչությունը Հայաստանի և հայերի մշակութային, քաղաքական, սոցիալական և աշխարհաքաղաքական իրողություններին: Դրանք վկայում են ոչ միայն մամուլի` իր ընթերցողներին իրենց իսկ շրջապատող իրողությունները մատուցելու դերի մասին, այլ նաև լրատվամիջոցի` սեփական ժամանակներն ականատեսելու և փոխանցելու կոչման մասին:
↳ԳԱԿ. Աբովյան
♦◊♦
Բողոքի անատոմիան. Ղարաբաղ շարժումը Ավետիք Հովհանիսյանի լուսանկարներում
Համադրող՝ Վիգեն Գալստյան
Լուսանկարիչ Ավետիք Հովհաննիսյանի (1960-1988) ստեղծագործությունն անհայտ է լայն հասարակությանը, սակայն EVN մեդիա փառատոնի շրջանակներում Հովհաննիսյանի առաջին ցուցահանդեսը խոստանում է բացահայտել նրա ողբերգական կարճատև կյանքի ու վավերագրման նշանակությունը։
Եռանդուն և նվիրյալ սիրողական լուսանկարիչ Հովհաննիսյանը երազում էր դառնալ պրոֆեսիոնալ ֆոտոլրագրող, բայց սպանվեց 28 տարեկանում, չպարզված հանգամանքներում։
«Պերեստրոյկայի» և Ղարաբաղյան շարժման սկսվելուն պես երիտասարդ լուսանկարիչը ներգրավվեց տարբեր ընդհատակյա քաղաքացիական և ակտիվիստական շրջանակների մեջ և ամեն օր Երևանի փողոցներում էր՝ փաստագրելով հակասովետական բողոքի մեծ ալիքը և բռնությունները, որ կիրառում էր կոմունիստական ռեժիմը, որը, ի վերջո, փլուզվելու էր։
Նրա ծավալուն արխիվը բաղկացած է հազարից ավելի նեգատիվներից և տպագրություններից, որոնք պատկերում են խորհրդային և Հայաստանի պատմության այս բուռն շրջանը: Բացի վիթխարի պատմական փաստաթուղթ լինելուց, այս հավաքածուն, որը պահվում է «ՄանԲան» տեսողական մշակույթի արխիվում, նաև հնարավորություն է տալիս ընդլայնել մեր պատկերացումները լուսանկարչության կիրառումների մասին՝ որպես քաղաքական և սոցիալական ակտիվության գործիք 20-րդ դարի վերջին Հայաստանի անցումային շրջանում:
↳ԳԱԿ. Աբովյան [ներքեւ]
♦◊♦
Բացարձակ/անպիտան
Որպես զանգվածային համոզման գործիք՝ խորհրդային քարոզչական պաստառն առատորեն, խիստ ոճավորված լեզվով և պատկառելի կարգավիճակով զանգվածաբար թափանցեց պետական հաստատություններ, գործարաններ և հանրային տարածքներ։ Սահմանված նպատակին հավատալու և ծառայելու հիշեցումը շուտով մոռացվեց անարտադրանք գործարանների պատերին՝ իրենց մատուցած խորհրդային գաղափարախոսության հետ մեկտեղ:
Ցուցադրությունը ժամանակավրեպ չդարձած և իր պաստառների քայքայումը վերապրած գաղութատիրական հավաքական թելադրանքի հարուցած գոյաբանական մարտահրավերի պատասխանների հավաքածու է:
↳ԳԱԿ. Աբովյան [ներքեւ]
♦◊♦♦◊♦
